Doğa, insan sağlığına sayısız fayda sunan birçok besini barındırır; bazıları ise o kadar değerlidir ki, onların sağladığı faydaları saymakla bitmez. Peki, her derdin şifası olduğu söylenen o bitki nedir? İşte ayı sarımsağı ve pek bilinmeyen faydaları…
Doğa, insan sağlığına olan olumlu etkisiyle birçok besini sunar. Bunların arasında öyleleri vardır ki, sağladıkları faydalar saymakla bitmez. Özellikle Tunceli dağlarında yetişen ve Türkler tarafından henüz pek bilinmeyen, ancak Rusların favorisi olan ‘ayı sarımsağı’ diğer adıyla ‘ramsons sarımsağı’, insan sağlığı için vazgeçilmez faydalara sahiptir.
Tunceli ve Adana gibi bölgelerde yetişen ayı sarımsağı, toplanması oldukça zor olan ve pazarlarda nadiren bulunan bir bitkidir. Kilosu ulaşılması güç olan bu bitkinin, piyasada 1000 liradan satıldığı bilinmektedir. Ayı sarımsağı, ülkemizde doğal olarak yetişen ve özel bir sarımsak kokusuna sahip olan ender bitkilerden biridir. Peki, her derdin şifası olduğu söylenen o bitki nedir? İşte ayı sarımsağı ve pek bilinmeyen faydaları…
AYI SARIMSAĞI NEDİR?
Ayı sarımsağı, sarımsak ailesine ait bir bitki türüdür ve yaprakları ile çiçekleri sarımsağa benzer bir koku ve tada sahiptir. Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika’nın belirli bölgelerinde doğal olarak yetişir. Genellikle salatalarda, çorbaların ve sosların lezzetlendirilmesinde kullanılır. Ayı sarımsağı, antioksidanlar, vitaminler, mineraller ve diğer biyoaktif bileşenler bakımından zengin bir bitkidir. Bu nedenle, birçok sağlık faydası sunar.
AYI SARIMSAĞININ FAYDALARI NELERDİR?
1. Solunum sistemini destekler:
Bu bitkinin antienflamatuar özellikleri solunum yollarındaki enflamasyonu azaltmaya yardımcı olarak bronşit, astım ve alerji semptomlarını hafifletir ve balgam söktürücü özellikleriyle mukusun solunum yollarından uzaklaştırılmasına yardımcı olur, daha net nefes almayı ve tıkanıklıktan kurtulmayı destekler.
2. Toksinleri uzaklaştırır:
Bu bitkinin içeriğindeki sülfür bileşikleri karaciğer detoksifikasyon yollarını uyararak toksinlerin kan dolaşımından uzaklaştırılmasını arttırır. Ayrıca, ayı sarımsağı idrar çıkışını uyararak idrar üretimini artırır ve toksinlerin böbrekler yoluyla dışarı atılmasını sağlar.
3. Bağışıklık sistemini korur:
Bu bitki, vücudun enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı savunmasını güçlendiren antioksidanlar ve antienflamatuar bileşiklerle doludur. İçerdiği güçlü antioksidan C vitamini, hücrelere zarar verebilen ve bağışıklık sistemini zayıflatan zararlı moleküller olan serbest radikalleri nötralize etmeye yardımcı olur. Ayrıca, bu bitki antibakteriyel ve antiviral özellikler sergileyerek çeşitli patojenlere karşı mücadelede destek olur.
4. Sindirim sistemini rahatlatır:
Bu bitkinin antispazmodik özellikleri bağırsak sistemini rahatlatmaya yardımcı olarak hazımsızlık, gaz ve şişkinlik semptomlarını hafifletir ve sindirim enzimlerinin üretimini uyararak etkili besin emilimini ve genel bağırsak sağlığını destekler.
5. Kalp ve damar sağlığını korur:
Ayı sarımsağı, kan basıncını düşürme ve kalp hastalığı riskini azaltma kabiliyeti ile kardiyovasküler sağlığın sadık bir savunucusu olarak durmaktadır. Ajoen ve allil sülfitler de dahil olmak üzere sülfür içeren bileşikleri, kan damarlarını gevşeterek, kan akışını artırarak ve kan pıhtısı oluşumunda önemli bir faktör olan trombosit agregasyonunu önleyerek koruyucu etkilerini gösterir. Bu bitki ayrıcaı kolesterol düşürücü özellikler göstererek kardiyovasküler rahatsızlıklara karşı daha fazla koruma sağlar.
6. Kansere karşı önleyici etki gösterir:
Sülfür bileşiklerini bünyesinde bulunduran ayı sarımsağı, kansere karşı önleyici etki göstermektedir. Bu sülfür bileşikleri, kanser hücrelerinin büyümesini engelleyerek tümör ve diğer kanser risklerini azaltmaktadır.
7. İltihaplanmayı azaltarak rahatsızlıkları hafifletir:
Ayı sarımsağı, iltihaplanmayı azaltarak eklem ağrıları, romatizma ve diğer iltihabi rahatsızlıkların semptomlarını hafifletmektedir.
8. Hafızayı ve bilişsel fonksiyonları destekler:
Yabani sarımsak, hafızayı ve bilişsel fonksiyonları destekleyerek bilişsel gerilemeyi önlemeye yardımcı olmaktadır.
9. Enfeksiyonlara karşı koruyucu etki sağlar:
Tunceli sarımsağı, doğal antibakteriyel ve antiviral bileşenleri sayesinde grip, soğuk algınlığı ve diğer viral enfeksiyonlar gibi hastalıklara karşı koruyucu etkiler sağlayabilmektedir.
10. Damarları genişleterek kan basıncını düşürür:
Yabani sarımsak, damarları genişleterek kan basıncını düşürebilmektedir. Bu şekilde kan akışını artırarak kalp sağlığını korumakta ve olası kalp hastalıklarının önlenmesine yardımcı olmaktadır.
AYI SARIMSAĞI NASIL TÜKETİLİR?
Ayı sarımsağının tüketimine dair birçok yöntem bulunmaktadır. Bunlardan bazıları, süt ile karıştırılarak içilmesi, tentür yapılması veya çeşitli yeşil sebzelerle salata hazırlanmasıdır. Her bir yöntem, ayı sarımsağının sağlık faydalarını korurken lezzetli bir şekilde tüketilmesini sağlar.
Ayı Sarımsağı Tentür Tarifi:
Ayı sarımsağı ve köklerini ince ince doğrayarak cam bir şişeye bastırmadan doldurun. Üzerini örtecek kadar temiz su ilave edin ve şişenin ağzını kapatın. 14 gün süresince güneş gören veya sıcak bir ortamda ara ara çalkayarak bekletin.
Süre sonunda süzgeçten geçirerek başka bir kaba aktarın. Ayı sarımsağının posasını da iyice sıkın. 2 gün daha beklettikten sonra bir kez daha süzün. Herhangi bir temiz koyu renkli şişeye aktarın.
Çaya, suya veya doğrudan olmak üzere 10-12 damla arası tüketebilirsiniz.
Ayı Sarımsağı Süt Tarifi:
Ayı sarımsağını ince ince doğradıktan sonra üzerine sıcak su dökün. 1-2 saat beklettikten sonra küçük yudumlarla tüketin.