İsrailli bakan: Ultra Ortodoks Yahudiler askere alınsın

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, düzenlediği basın toplantısında, kamuoyunda tartışılan Haredi kesimin askerlikten muaf tutulmasına ilişkin tartışmaya değinerek, “Askerlik yükünü taşımak ulusal bir görev. Toplumun tüm kesimleri bu yükü omuzlamalı. Askere alım uygulamalarında bir uzlaşıya varmalıyız ve ultra Ortodoksları da askere almalıyız” dedi.

Başbakan Netanyahu’ya askerlik hizmetinde eşitlik konusunda bir uzlaşı sağlaması çağrısı yapan Gallant, iktidar ortağı Haredi partilere atıfta bulunarak, “tüm koalisyonun onayı olmadan bir askerlik yasası sunmayacağını” kaydetti.

İsrail Savaş Kabinesi üyesi Benny Gantz da X sosyal medya platformundan yaptığı paylaşımda, İsrail toplumunun tüm kesimlerinin askerlik hizmetine katılması gerektiğini, “bunun güvenlikle ilgili, milli ve sosyal bir ihtiyaç” olduğunu ifade etti.

Gantz, Savunma Bakanı ile İsrail toplumunun tamamının katılımının sağlanacağı kapsamlı bir askerlik yasası üzerinde çalışacaklarını aktardı.

İsrail ordusunun abluka altındaki Gazze Şeridi’ne saldırıları yaklaşık 5 aydır devam ederken Haredi nüfusun zorunlu askerlik hizmetinden muaf tutulması tartışılmaya devam ediyor.

İsrail Yüksek Mahkemesi, bu hafta erkekler ve kadınlar için askerliğin zorunlu olduğu ülkede, ultra Ortodoks Yahudilerin askerlikten muaf tutulmasına ilişkin hükümet kararının uzatılmasını görüşmüştü.

Hükümet, Yüksek Mahkemeye sunduğu savunmada, 7 Ekim’de Gazze’ye yönelik saldırıların başlamasıyla zorunlu askerliğe ilişkin bir yasa teklifi hazırlayamadığını belirterek, hazirana kadar yasa teklifi hazırlamak için süre talep etmişti.

İsrail’de Yüksek Mahkeme, Haredi nüfusun tamamının zorunlu askerlikten muaf tutulmasını öngören farklı yasaları geçmişte “ayrımcı” ve “hukuka aykırı” olduğu gerekçesiyle iptal etmişti.

Ülkede hükümetler, Savunma Bakanlığı aracılığıyla orduya Tevrat okullarında dini eğitim gören erkeklerin zorla silah altına alınmaması yönünde talimat gönderiyor.

Hükümet Haziran 2023’te söz konusu kararın Mart 2024’e kadar uzatılmasına karar vermişti.

Haredilerin de askere alınması gerektiğini savunan liberal sivil toplum örgütü İyi Yönetim Hareketi, Yüksek Mahkemeye hükümetin bu kararına itiraz eden dilekçe sunmuştu.

Çoğu dini gerekçelerle askere gitmeyi reddeden Harediler, 9 milyonluk ülkede nüfusun yaklaşık yüzde 12’sini oluşturuyor.

Ülkedeki Haredi Yahudilerinin büyük çoğunluğu Batı Kudüs’teki Meaşerim Mahallesi’nde ve başkent Tel Aviv yakınlarındaki Bney Brak kentinde yaşıyor.

İsrail’de 1 Kasım 2022 seçimlerden zaferle ayrılan Likud lideri Binyamin Netanyahu’nun koalisyon ittifakında aşırı sağcı partilerin yanı sıra ultra Ortodoks Şas ve Birleşik Tevrat Yahudilik partileri yer alıyor.

Laik Yahudilerle aralarında birçok konuda görüş ayrılığı olan ve toplumun geri kalanına entegre olmayı reddeden Haredi Yahudilerin çoğu, orduda dinlerinin gerektirdiği şekilde yaşayamayacakları gerekçesiyle askerlik yapmayı reddediyor.

Kadın ve erkekler için İsrail’de 3 yıl zorunlu askerlik hizmeti bulunuyor. Ultra Ortodoks Yahudilik inanca sahip Harediler ise 26 yaşına kadar Tevrat Kursları’nda (Yeşiva) eğitim almaları halinde askerlikten muaf tutuluyor.

İsrail’de koalisyonu ortağı Haredi partiler, “Tevrat eğitiminin temel hak olduğu” yönünde bir kanun geçirerek temsil ettikleri kesimin askerlikten muaf tutulmasını yasal güvence altına almak istiyor.