Zübeyde Hanım anıt mezarı önünde ADD İzmir şubelerince anıldı

18 Aralık 1922 tarihinde, Ankara’dan hasta olarak İzmir’e gelen Zübeyde Hanım, hekimlerin ve Latife Hanım’ın itinalı bakımlarına rağmen 14 Ocak 1923 tarihinde vefat etmiştir. Zübeyde Hanım’a İzmir’de eşlik eden Salih Bozok, o günleri anlatıyor:

“Gazi Paşa’ya her akşam annelerinin hastalığı hakkında bilgi verirken, Latife Hanım’ın hastaya karşı yerine getirdiği hizmetleri de bildirmekteydim. Bir ay sonra hastamız hayata gözlerini yumdu.”

Gazi’nin Emireri Ali Metin, Gazi’nin annelerinin ölüm telgrafını, gece Eskişehir Sivrihisar yakınındaki Biçer istasyonunda alındığını belirtir.

Gazi, çok sevdiği annesinin üzüntü ve acısını kalbinde saklamış ve Başyaver Salih Bey’e aşağıdaki telgrafı çekerek, görevine ve incelemelerine devam etmişti:

“Verdiğiniz kara haber beni çok üzdü. Annemin uygun bir şekilde cenaze törenini gerçekleştiriniz. Tanrı milletimize hayat ve esenlikler versin.” Mustafa Kemal

15 Ocak 1923 günü öğleden sonra yapılan cenaze törenine sanki bütün İzmir katılmıştı. Başta vali, memurlar, komutanlar ve hocalar olduğu halde oluşan cenaze alayının boyu bir kilometreyi buluyordu. Okulların getirdiği çelenkler mezarın üstünü örtmüştü. 

Gazi Mustafa Kemal Paşa, 27 Ocak günü, Zübeyde Hanım’ın Ferik Osman Paşa Camisi bahçesindeki mezarını ziyarete gitmiştir. Gazi Paşa’nın orada söylediği ve Başyaver Salih Bey’in not tuttuğu “Egemenlik Andı” diye nitelendirebileceğimiz konuşmasında şunları söylemiştir: 

“‘Zavallı annem, bir zamanlar kurtuluşu bütün ulus için ülkü olmuş İzmir’in kutsal topraklarına vücudunu emanet etmiş bulunuyor. Ölüm yaradılışın en doğal bir yasasıdır. Böyledir ama yine de üzüntü verici belirtileri vardır. Burada yatan annem, zevkin, zorbalığın, bütün ulusu uçuruma götüren kanunsuz bir idarenin kurbanlarından biridir. Annemi kaybetmekten çok üzgünüm. ”  

ADD İzmir Şubeleri her yıl olduğu gibi, Zübeyde Hanım’ı Karşıyaka’da Anıt Mezarında anmıştır. Işıklar onunla…

Ahmet Gürel

Atatürkçü Düşünde Derneği Genel Başkan Baş Danışmanı