İran Tüpraş’a ham petrol taşıyan gemiye neden el koydu?

Tüpraş’a ham petrol getirmek üzere Irak’tan yola çıkan ve Umman açıklarında iletişimin kesildiği St. Nikolas isimli tankere İran’ın el koyduğu açıklandı.

Tüpraş’tan dün yapılan açıklamada, Irak’tan aldıkları 140 bin ton ham petrolü taşıyan gemiyle iletişimin Umman açıklarında 11 Ocak sabah 6:30 sularında kesildiği belirtildi.

İran medyasında ilerleyen saatlerde yer alan haberlerde gemiye İran’ın el koyduğu duyuruldu. Bunun, geçen yıl İran petrolü taşırken aynı tankere ABD tarafından el konulmasına misilleme olarak yapıldığı aktarıldı.

İran donanmasının yarı resmi Fars haber ajansında yer alan açıklamasında “ABD’nin geçen yıl İran petrolünü çalmasının ardından, bu sabah adli kararlara uygun olarak İran donanması St. Nikolas gemisine el koymuştur…Gemi İran limanlarına doğru seyretmektedir” denildi.

Reuters olayın bölgesel gerilimi artırabileceğini yazdı.

Tüpraş’ın açıklamasında geminin “Yunan armatör firması Empire Navigation’a ait Marshall Adaları bayraklı St. Nikolas isimli” tanker olduğu belirtildi ve “Tüm rafineri operasyonlarımız planlandığı şekilde devam etmekte olup, olayın rafineri operasyonlarımıza bir etkisi bulunmamaktadır” denildi.

İzmir’deki Aliağa rafinerisine petrol getirmek üzere yola çıkan gemide 19 mürettebat vardı. Tüpraş bunlar arasında Türk bulunmadığını açıklarken, yabancı ajanslar gemide 18 Filipinli ve 1 Yunan mürettebat bulunduğunu duyurdu.

İngiliz deniz yolu güvenliği şirketi Ambrey, gemi Umman’ın Sahar kenti yakınlarındayken silahlı kişilerin gemiye çıktığını ve geminin rotasının İran’ın Cask limanına doğru çevrildikten sonra uydu izleme sisteminin devre dışı bırakıldığını duyurdu.

Gemiye çıkan silahlı kişilerin askeri tarzda siyah üniformalar giydikleri ve maske taktıkları belirtildi.

ABD geçen yıl yaptırıma tabi İran petrolü taşıdığı gerekçesiyle aynı gemiye ve içindeki petrole el koymuştu.

BBC
ABD’DEN KINAMA

ABD Savunma Bakanlığı İran güçlerinin gemiye çıkışının yasalara aykırı olduğunu vurgularken, Beyaz Saray da İran’ın gemiye el koymasını kınadı.

ABD Donanması 5. Filo Komutanı Koramiral Brad Cooper da “İran’ın eylemleri uluslararası hukuka aykırıdır ve deniz yolu güvenliği ve istikrarını tehlikeye atmaktadır” denildi.

ABD geçen yıl, o dönemde ismi Suez Rajan olan gemiye, ABD’nin İran’a yönelik yaptırımları kapsamında el koymuştu. Gemide İran’a ait 980 bin varil ham petrol bulunuyordu.

ABD, İran İslam Devrimi Muhafızları Ordusu’nun “kaçak” İran petrolünü Çin’e gönderdiğini ve bunun ABD yaptırımlarının ihlali olduğunu açıklamıştı. İran ise ABD’ye “bunun yanıtsız kalmayacağı” uyarısını yapmıştı.

Uzun süren bir mahkeme süreci sonunda gemideki yük Eylül ayında ABD’nin Teksas eyaletinde boşaltılmıştı.

“Yaptırımlı mal ticareti yapma” ve “gemi seyir defterinde tahrifat” suçlamalarıyla yargılanan gemi sahipleri suçlarını kabul etmiş ve 2,5 milyon dolardan fazla ceza ödemişti. İran ise el konulan petrolüne yönelik bir ödeme alamadı.

Gemi yükünü boşalttıktan sonra adını St. Nikolas olarak değiştirdi.