The New York Times yazdı: İsrail ekonomisinde savaş çanları

İsrail düşünce kuruluşu olan Taub Sosyal Politika Araştırma Merkezi, Hamas’la savaş nedeniyle yerinden edilen ya da yedek asker olarak çağrılan yüz binlerce işçiyle birlikte İsrail ekonomisinin bu çeyrekte yüzde 2 küçülmesinin beklendiğini açıkladı.

Taub Sosyal Politika Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan bir rapora göre, çatışmalar başlamadan önce yüzde 3 olan İsrail işgücünün yaklaşık yüzde 20’si Ekim ayında işgücü piyasasında yer almadı.

Partizan olmayan düşünce kuruluşu, İşsizlikteki artışın yaklaşık 900 bin kişinin savaşa çağrıldığı ya da okullar kapandığı için birçoğunun çocuklarına bakmak için evde kaldığı gerçeğini yansıttığını ifade etti. 

New York Times’da yer alan habere göre, Ekim ayından bu yana bazı öğrenciler okula dönebildi ve yerlerinden edilen bazı İsrailliler uzaktan çalışabildi. Bununla birlikte, böylesine büyük bir daralmanın ekonomik sonuçları, özellikle de görünürde savaşın sonu yokken, kritik olabilir.

Gelecek yıl için büyüme tahminleri daha önce tahmin edilenden daha düşük, bazı analistler ekonominin sadece yüzde 0,5 oranında büyüyebileceğini söylüyor. İsrail Merkez Bankası, İsrail’in önceki savaşlardan ve Covid-19 salgınından beklenenden daha hızlı toparlandığına işaret ederek yüzde 2 ile muhtemelen en iyimser tahmini yaptı ve ekonominin büyüyeceğini öngördü.

SAVAŞIN SÜRESİ VARSAYIMLARI DEĞİŞTİRİYOR

İsrail Demokrasi Enstitüsü’nün araştırmadan sorumlu başkan yardımcısı ve İsrail Merkez Bankası’nın eski yöneticilerinden Karnit Flug, “Gördüğümüz geniş tahmin yelpazesi, savaşın ne kadar süreceği ve ne kadar yoğun olacağına dair bazı farklı varsayımlardan kaynaklanıyor” dedi.

Taub Sosyal Politika Araştırma Merkezi’ne göre, Pazar günü itibariyle İsrail’de 191,666 kişi savaşın başladığı 7 Ekim’den bu yana işsizlik yardımı için başvuruda bulundu ve büyük çoğunluğu zorunlu ücretsiz izinde olduklarını söyledi.

Ekim ayında 360,000 yedek askerin göreve çağrılması, Mısır ve Suriye’den gelen sürpriz bir saldırıyı püskürtmek için 400,000 yedek askerin görevlendirildiği Yom Kippur Savaşı olarak da bilinen 1973 Arap-İsrail savaşından bu yana yapılan en büyük seferberlik oldu. Taub Sosyal Politika Araştırma Merkezi, bu kez 200.000 ila 300.000 arasında yedek askerin çağrıldığını ve bunların 139.000’inin işgücü piyasasından çekildiğini tahmin ediyor.

İŞVERENLER ZOR DURUMDA

Sonuç olarak, birçok İsrailli savaşa gitmek için hayatlarını aniden terk etmek zorunda kaldı ve birçok işvereni zor durumda bıraktı. İsrail hükümeti savaştan etkilenen birçok kişi ve şirkete bir miktar mali yardım sağlamış olsa da, söz verilen ek hibelerin gelmesi yavaş oldu. Bazı yedek askerler serbest meslek sahibi ve beklerken kendi işlerinin çöktüğünü söylüyorlar.

İsrail Merkezi İstatistik Bürosu verilerine atıfta bulunan Araştırma Merkezi, Ekim ayı itibariyle orta ve büyük ölçekli işletmelerde çalışanların beşte birinin yedek görevde olduğunu söyledi. En az 100 çalışanı olan şirketler olarak tanımlanan bu şirketler İsrail’deki işgücünün yarısından fazlasını istihdam ediyor.

İŞGÜCÜ AÇIĞI EN ÇOK HANGİ SEKTÖRLERDE GÖRÜLÜYOR?

İşgücü açığı özellikle turizm, inşaat ve tarım sektörlerinde ciddi boyutlara ulaşmıştır. Özellikle inşaat ve tarım sektörlerindeki kriz, 7 Ekim’den bu yana İsrail’e girişleri büyük ölçüde yasaklanmış olan Filistinli işçilere dayanıyor.

Meyve ve sebze toplayacak kimse olmadığı için birçok İsrailli, ülkenin merkezindeki ve güneyindeki çiftliklerde gönüllü olarak çalışıyor.