Güney Çin Denizi’nde tansiyon yükseliyor: Büyükelçi, bakanlığa çağrıldı

Filipinler Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, hafta sonu Güney Çin Denizi’ndeki Scarborough Sığı ve İkinci Thomas Sığı’nda, Çin’in Filipinler gemilerine müdahalesine ilişkin, Çin’in Manila Büyükelçisi Hulang’ın bakanlığa çağrıldığı ve Filipinlerin Pekin Büyükelçiliğinin de diplomatik girişimde bulunduğu belirtildi.

Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr, sosyal medya hesapları üzerinden yaptığı açıklamada, söz konusu bölgelerin ülkesinin özel ekonomik bölge statüsüne vurgu yaparak Filipinler kara sularındaki yasa dışı varlığın uluslararası yasaların ihlali olduğunu kaydetti.

Dün, İkinci Thomas Sığı”ndaki olay sırasında ikmal gemisinde bulunan Filipinler Genelkurmay Başkanı General Romeo Brawner Jr. da Associated Press’e (AP) konuşarak, “Çin Sahil Güvenliği ve askeri gemilerinin defalarca yolumuzu kestiğine tanık oldum. Bize tazyikli su sıktılar ve sonra da çarptılar” ifadesini kullandı.

Ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığının yazılı açıklamasında da 1951 yılında imzalanan ABD-Filipinler Ortak Savunma Anlaşması kapsamında, Güney Çin Denizi’nde Filipinler’e verilen desteğin tekrar altı çizildi.

Çin Sahil Güvenliği, Güney Çin Denizi’nde 9 Aralık’ta Scarborough Sığı’nda Filipinli balıkçılara erzak götüren 3 gemiye ve 10 Aralık’ta Spratly Adaları yakınındaki İkinci Thomas Sığı’nda Filipinler’in karaya oturmuş savaş gemisi “BRP Sierra Madre”ye rutin ikmal yapan Sahil Güvenliği gemilerine tazyikli su sıkmıştı.

Çin Sahil Güvenlik Komutanlığı Sözcüsü Gan Yu, Filipin savaş gemisine müdahale hakkında “Çin Sahil Güvenliği, yasalara uygun olarak gemiyi bölgeden çıkarmak için gereken tedbirleri almış, gemi takip edilerek rotasını değiştirmeye mecbur bırakılmıştır” demişti.

ANLAŞMAZLIK

Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin İkinci Dünya Savaşı’nın ardından bağımsızlıklarını kazanmasından bu yana egemenlik ihtilaflarına konu oluyor.

Çin, ilk kez 1947’de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi’nin yüzde 80’inde egemenlik iddiasında bulunuyor. Filipinler, Vietnam, Brunei ve Malezya gibi kıyı komşusu ülkeler de bölgede hak iddia ediyor.

Başta Paracel ve Spratly Adaları olmak üzere bölgedeki adacık, resif, kayalık ve deniz bentleri üzerindeki egemenlik ihtilafları, zaman zaman ülkeler arasında gerginliklere yol açıyor.

Çin’in ihtilaflı adalarda askeri üsler inşa etmesi ve sivil gemi filolarını uzun süreli bulundurmasına bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.

Lahey’deki Daimi Tahkim Mahkemesi (PCA), 2016’da Filipinler’in başvurusuyla verdiği kararda Çin’in, Güney Çin Denizi’nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti.