Araştırma projelerine yeterli bütçe bulunamıyor, yenilikçi fikirler yarım kalıyor: Üniversitelerde kriz

Üniversitelerin 2024-2028
yılı stratejik planlarında
ekonomik sıkıntıların
yansımaları görüldü. Pek çok
üniversitenin dört
yıldaki yol haritasını
oluşturan stratejik
planlarında yer alan
ekonomik analiz
bölümünde, “ekonomik
iklim nedeniyle
öğrencilerin ortalama yaşam
maliyetlerinin ve eğitim
masraflarının artması, TL
bazında kabul edilen araştırma
fonlarının döviz kurundaki
düzensizlik ve artış eğilimi
nedeniyle sürekli erimesi” tespiti
yapıldı.

YURTDIŞINDA ARAYIŞ

Ankara Üniversitesi’nin planının
ekonomik analiz bölümünde
“eğitim ücretlerindeki kitap, yeme,
içme, barınma ve benzeri artışlara
karşılık, öğrencilere yeterli burs
imkânının sağlanamadığı
ve yenilikçi
önerileri
olan
araştırmacıların yeteri kadar
fonlanamaması sebebiyle yeni
fikirlerin hayata geçirilemediği”
kaydedildi. Planda bu sorunlara
karşı “Döviz bazında araştırma
desteği alınabilmesi için Avrupa
Araştırma Konseyi (ERC), Horizon
ve benzeri uluslararası araştırma
fonlarına başvuru ve proje
hazırlama konusunda Araştırma
Dekanlığı ve Teknoloji Transfer
Ofisi’nin (TTO) aktif rol üstlenmesi”
çözümlerine yer
verildi.

ARAŞTIRMA BÜTÇESİ ERİYOR

 Ege Üniversitesi’nin planında da
“döviz kurlarındaki değişimin tüm
araştırma projelerinin bütçelerine
yansıtılmadığı ve bu nedenle
araştırma projelerinin bütçelerinin
alım gücünün giderek azaldığı,
buna bağlı olarak da gerçekçi bütçe
planlamasının yapılamadığı ve
uzun vadede araştırma ve proje
kalitesinin düştüğü” belirtildi. Mali
kaynakların da azaldığı söylenen
planda, “Eğitim ve araştırmaya
yapılacak yatırımlarda oluşacak
sınırlılıkların var olması” tehdidi yer
aldı. Bu sorunlara karşı da raporda
“Araştırmacıların dış destekli
projelere yönelime motive edilmesi.
Üniversite kaynaklarının ortak
kullanımının teşvik edilmesi.
Yeni demirbaş alımlarında
amortisman sürelerinin
dikkate alınması” önlemleri
sıralandı.

GENÇ İŞSİZLİĞİ ARTIYOR

Yalova Üniversitesi’nin planında ise “genç işsizliğin
artması sonucunda üniversite eğitimi ile daha iyi bir yaşam
sürdürülebileceğine olan inancın da azaldığı” tehdidine yer verildi.
Çukurova Üniversitesi’nin planında “kaynak yetersizliğine bağlı olarak
ilave personel ihtiyacının giderilemediği, öğrenciler için sosyal aktivitelerin
kısıtlandığı, bina ve laboratuvar altyapılarının yenilenemediği, son yıllarda
yurtdışına yerleşen akademisyenlerin üniversitelerde nitelikli işgücü kaybı
yarattığı” belirtildi. Bursa Uludağ Üniversitesi’nin planında “Döviz kurlarındaki
değişkenlik nedeniyle araştırma faaliyetleri için ihtiyaç duyulan ve genellikle
yurtdışından ithal edilmesi gereken makine teçhizat, kimyasal ve sarf malzemelere sahip
olmanın günden güne zorlaşması” tespiti yazıldı.