Türkiye es geçildi: Fabrikalar Özbekistan ve Suudi Arabistan’a açılıyor

ABD’li elektrikli otomobil üreticisi Lucid, Suudi Arabistan’daki fabrikasını resmen açtı. BYD’nin ise elektrikli ve hibrid otomobiller için bir üretim tesisi kurmak üzere Özbekistan hükümeti ile bir yatırım anlaşması imzaladığı açıklandı. Tesis, UzAuto ile ortak bir girişim yoluyla Jizzax eyaletinde inşa edilecek.

LUCİD’DEN SUUDİ ARABİSTAN’A YATIRIM

Lucid, işletme ruhsatını aldıktan kısa bir süre sonra Kral Abdullah Ekonomik Şehri’ndeki yeni fabrikasında elektrikli sedan Air’in montajına başladı. Başlangıçta, Lucid’in ABD Arizona’daki Casa Grande fabrikasında prefabrike olarak üretilen araç kitleri burada monte edilecek.

Araç kitlerinin ne ölçüde ön montajlı olduğu henüz bilinmiyor. Sektörde, bazı bileşenlerin hâlâ ön montajlı olduğu yarı yıkılmış montaj (SKD) ile tamamen yıkılmış montaj (CKD) arasında bir ayrım yapılıyor. İkincisinde, araçlar orijinal üretimlerinden sonra tekrar tamamen demonte edilir, sevk edilir ve diğer tesiste yeniden monte edilir. Ancak Lucid, aracın sevk edilmeden önce sadece kısmen demonte edildiği SKD konseptini tercih etmiştir. SKD veya CKD montajı genellikle otomobil parçalarının ithalatı (sonradan montaj dahil) otomobilin tamamını ithal etmekten daha ucuz olduğunda vergi nedenleriyle kullanılıyor. Ancak Lucid’in durumunda bu bir ön aşama. Montaj hattı şu anda faaliyette. Gövde ve boya atölyesi de dahil olmak üzere tam üretimin daha sonra Suudi Arabistan’da gerçekleşeceği ifade edildi.

YILDA 155 BİN ARAÇ

SKD montaj hattının yıllık kapasitesi başlangıçta 5 bin araç olacak. Lucid, bu on yılın ortasından itibaren elektrikli otomobillerini tamamen Suudi Arabistan’daki fabrikada üretmeyi ve kapasiteyi yılda 155 bin araca çıkarmayı planlıyor.

Ayrıca bu tesis Lucid’in “İkinci Gelişmiş Üretim Tesisi” (AMP-2) olarak anılıyor. AMP-1, ABD’nin Casa Grande kentindeki ana fabrika. Lucid, çeşitli güç aktarma organları ve donanım varyantlarıyla piyasada sadece Air’e sahip. Gravity SUV ise gelecek yıl piyasaya sürülecek ve aynı teknoloji platformuna dayanacak.

ÜLKENİN İLK TESİSİ OLACAK

Lucid Group CEO’su ve CTO’su Peter Rawlinson, “Bugün Suudi Arabistan’da, ödüllü elektrikli araçlarımızı üretecek ve ülkenin daha sürdürülebilir ve çeşitlendirilmiş bir ekonomi vizyonunu destekleyecek olan ülkenin ilk otomobil üretim tesisini açarak tarih yazmaktan mutluluk duyuyoruz” dedi. Rawlinson ardından şöyle konuştu:

 “Suudi Arabistan Vizyon 2030’a doğru ilerlerken, tesisimiz ülkenin elektrikli otomotiv endüstrisinin ve tedarik zincirinin genişlemesinin önünü açacak ve Suudi Hükümeti’nin desteğiyle teknoloji endüstrisinde yerel yetenek gelişimini teşvik etmekten gurur duyuyoruz.”

DÜNYA DEVİ ÖZBEKİSTAN’A YATIRIM YAPIYOR

Dünyanın en çok elektrikli otomobil satan markası BYD, elektrikli ve hibrid otomobiller için bir üretim tesisi kurmak üzere Özbekistan hükümeti ile bir yatırım anlaşması imzaladı. Tesis, UzAuto ile ortak bir girişim yoluyla Jizzax eyaletinde inşa edilecek.

YILLIK 300 BİN ARAÇ ÜRETECEK 

BYD Özbekistan’daki otomobil fabrikasını ilk olarak Ocak 2023’te duyurdu ve Şubat 2023’ten bu yana ülkede bayilikler açıyor. Yılın başında fabrikanın nerede inşa edileceği hâlâ belirsizken, ortaklar şimdi Özbekistan’ın Cizzax eyaletini seçti. Burada, BYD ve Uzavtosanoat JSC (UzAuto) ortak girişimi başlangıçta yıllık 50 bin otomobil üretim kapasitesine ulaşmak istiyor. Daha sonra yıllık üretim altı katına çıkarılarak 300 bin araç yapılması planlanıyor. Yatırım hacmi ve zaman çizelgesi hakkında henüz bir bilgi bulunmuyor.

Yeni ortak girişim ile UzAuto ve BYD, Orta Asya ve ötesinde yeni enerji araçları pazarını yönlendirmek istiyor. Ayrıca Jizzax’ta üretilen araçların bir kısmının diğer ülkelere de ihraç edileceği açıklandı. Şirket bir buçuk yıl önce içten yanmalı motorlu araç üretimini durdurdu ve o zamandan beri sadece elektrikli otomobiller ve plug-in hibritler üretiyor. BYD sadece araçları değil, aynı zamanda kendi güç aktarma sistemlerini, bataryalarını, yarı iletkenlerini, motorlarını ve motor kontrol sistemlerini de üretiyor.

UZAUTO İLE ANLAŞMA

1994 yılında kurulan UzAuto, Özbekistan’daki en büyük binek ve ticari araç üreticisi ve halihazırda General Motors, Sinotruck, MAN ve Isuzu gibi OEM’lerle işbirliği yapıyor. Son yıllarda UzAuto iş alanını genişletmiş ve araçlarını ihraç da ediyor. Şirket ayrıca 2020 yılından bu yana Kazakistan’da da bir üretim tesisi işletiyor.

Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev kendi ülkesinde elektrikli otomobil endüstrisi kurmak istiyor. Yerel raporlarda, Jizzax’ın da bir Volkswagen elektrikli otomobil fabrikası kurmak istediği aktarıldı.

YATIRIMLAR TÜRKİYE’Yİ ES GEÇTİ

Lucid, Suudi Arabistan’da asgari ücretin 30 bin Türk Lirası olması ve ülkenin otomobil üretmekte tecrübesi olmamasına rağmen yatımını buraya yaptı.

BYD ise Asya ve Avrupa arasında köprü görevi gören Avrupa’nın en büyük pazarlarından Türkiye yerine Özbekistan’a yatırım yapıyor.